Over deel 10

Grote idealen, smalle marges is het tiende deel in de reeks Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945. In dit deel staan de ‘lange’ jaren zeventig centraal, de periode van de kabinetten-Biesheuvel I en II (1971-1973), -Den Uyl (1973-1977), -Van Agt/Wiegel (1977-1981) en -Van Agt II en III (1981-1982). Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis heeft gekozen voor verbreding en verdieping. De bestudering van meerdere zittingsperiodes – er vonden Tweede Kamerverkiezingen plaats in 1971, 1972, 1977 en 1981 – maakt het bijvoorbeeld mogelijk de ontwikkeling van het parlement als instituut en van de invulling van het Kamerlidmaatschap beter in kaart te brengen. Hoe functioneerde de Nederlandse politiek in de jaren zeventig-context van polarisatie, voortgaande maatschappelijke onrust, verslechterde economische vooruitzichten en broze meerderheidskabinetten? Welke gevolgen had dat voor de stijl van politiek bedrijven en de partijpolitieke verhoudingen? Bepaalden ‘de progressieven’ in deze jaren welke onderwerpen er op de agenda kwamen, of toch niet?

De politieke strijd wordt vervolgens nader geanalyseerd aan de hand van centrale beleidsdebatten en relevante casestudies die typerend zijn voor de jaren zeventig (polarisatie en politisering, groter milieubewustzijn, het idee van de maakbare samenleving, Nederland gidsland, de oliecrisis, buitenparlementaire actie, de kruisraketten et cetera). Wie won wanneer en met welke argumenten? Waaruit bestond de winst en wat waren de politieke gevolgen? Bij voorkeur worden strijdpunten geselecteerd die aansluiten bij het historische debat over de essentie van de jaren zeventig, zowel nationaal als internationaal. Moet de bestaande consensus onder historici worden bijgesteld? Als kernbronnen van het CPG – de Handelingen en de minsterraadsnotulen – cruciale vragen onbeantwoord laten, kan gericht archiefonderzoek uitkomst bieden.

Over de serie

In de serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland na 1945, verschenen eerder: